Các tài liệu của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) vừa được giải mật thừa nhận CIA đã trực tiếp dàn dựng và chỉ đạo cuộc đảo chính quân sự lật đổ Thủ tướng Iran Mohammad Mossadegh cách đây 60 năm. Đây là văn bản đầu tiên khẳng định sự liên quan trực tiếp của CIA trong vụ việc đã gây ra căng thẳng kéo dài 6 thập kỷ giữa hai nước.
Tài liệu được giải mật của CIA do Viện Nghiên cứu Hồ sơ Lưu trữ An ninh Quốc gia công bố ngày 19/8, cho biết cuộc đảo chính quân sự lật đổ Thủ tướng Iran Mohammad Mossadegh tháng 8/1953 đã được tiến hành theo sự chỉ đạo của CIA và được sự phê chuẩn từ cấp cao nhất của Chính phủ Mỹ.
Trước đó, Chính phủ Mỹ đã nhiều lần thừa nhận có tham gia vào sự kiện này, nhưng đây là lần đầu tiên một văn bản xác nhận chính thức được công bố.
Ông Malcolm Byrne, Phó Giám đốc Cơ quan Lưu trữ An ninh Quốc gia Mỹ, cho biết các tài liệu trên được CIA tạo ra và lưu trữ nhằm phục vụ cho mục đích sử dụng nội bộ.
Năm 2009, trong bài phát biểu tại Cairo, Ai Cập), Tổng thống Mỹ Barack Obama thừa nhận trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Mỹ đóng một vai trò trong việc lật đổ chính phủ được bầu lên một cách dân chủ tại Iran. Năm 2000, tờ The New York Times đã trích đăng một nguồn tin từ CIA cho biết nguyên nhân đằng sau việc Mỹ ủng hộ cuộc đảo chính quân sự lật đổ Thủ tướng Mossadegh là do quyết định của Iran quốc hữu hóa việc khai thác dầu mỏ năm 1951.
Hành động này của nhà lãnh đạo Iran được mô tả là "đòn nghiêm trọng" giáng vào Mỹ và Anh, nhưng lại là một thắng lợi đối với Liên Xô. Cuộc đảo chính đã được CIA dàn dựng và chỉ đạo sau các cuộc thương lượng bất thành với Iran về vấn đề này và một loạt vấn đề khác.
Giới nghiên cứu lịch sử đánh giá cuộc đảo chính năm 1953 là hoạt động dàn dựng đầu tiên có sự tham gia của CIA và sau đó được cơ quan này sử dụng như một hình mẫu cho các hoạt động can thiệp chính phủ tại nhiều quốc gia khác trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh./.
Tài liệu được giải mật của CIA do Viện Nghiên cứu Hồ sơ Lưu trữ An ninh Quốc gia công bố ngày 19/8, cho biết cuộc đảo chính quân sự lật đổ Thủ tướng Iran Mohammad Mossadegh tháng 8/1953 đã được tiến hành theo sự chỉ đạo của CIA và được sự phê chuẩn từ cấp cao nhất của Chính phủ Mỹ.
Trước đó, Chính phủ Mỹ đã nhiều lần thừa nhận có tham gia vào sự kiện này, nhưng đây là lần đầu tiên một văn bản xác nhận chính thức được công bố.
Ông Malcolm Byrne, Phó Giám đốc Cơ quan Lưu trữ An ninh Quốc gia Mỹ, cho biết các tài liệu trên được CIA tạo ra và lưu trữ nhằm phục vụ cho mục đích sử dụng nội bộ.
Năm 2009, trong bài phát biểu tại Cairo, Ai Cập), Tổng thống Mỹ Barack Obama thừa nhận trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Mỹ đóng một vai trò trong việc lật đổ chính phủ được bầu lên một cách dân chủ tại Iran. Năm 2000, tờ The New York Times đã trích đăng một nguồn tin từ CIA cho biết nguyên nhân đằng sau việc Mỹ ủng hộ cuộc đảo chính quân sự lật đổ Thủ tướng Mossadegh là do quyết định của Iran quốc hữu hóa việc khai thác dầu mỏ năm 1951.
Hành động này của nhà lãnh đạo Iran được mô tả là "đòn nghiêm trọng" giáng vào Mỹ và Anh, nhưng lại là một thắng lợi đối với Liên Xô. Cuộc đảo chính đã được CIA dàn dựng và chỉ đạo sau các cuộc thương lượng bất thành với Iran về vấn đề này và một loạt vấn đề khác.
Giới nghiên cứu lịch sử đánh giá cuộc đảo chính năm 1953 là hoạt động dàn dựng đầu tiên có sự tham gia của CIA và sau đó được cơ quan này sử dụng như một hình mẫu cho các hoạt động can thiệp chính phủ tại nhiều quốc gia khác trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh./.
(Vietnam+)