Khoản phạt kỷ lục vừa được áp đối với hãng dầu khí BP vì vụ nổ gây tràn dầu năm 2010 là một cái giá quá nhỏ cho thảm họa sinh thái tồi tệ nhất lịch sử nước Mỹ. Đây là phản ứng của các nạn nhân và các nhà hoạt động môi trường, sau khi BP đồng ý trả 4,5 tỷ USD vì gây ra thảm họa môi trường tồi tệ nhất trong lịch sử tại Vịnh Mexico. Ngoài khoản tiền phạt, BP cũng nhận có tội với 14 cáo buộc hình sự, bao gồm vô ý giết người trong vụ 11 công nhân trên dàn khoan thiệt mạng sau vụ nổ. [BP đã chấp nhận nộp phạt 4,5 tỷ USD vụ tràn dầu] Stephen Stone, đang làm việc trên dàn khoan Deepwater Horizon do BP thuê lại khi vụ nổ xảy ra vào ngày 20/8/2010, hoan nghênh vụ dàn xếp nhưng nói trách nhiệm còn thuộc về Transocean, đơn vị vận hành dàn khoan cho BP. “Chúng ta chưa được thấy nỗ lực nghiêm túc nào từ phía BP hay Transocean để có được một giải pháp,” Stone nói. “Tôi hy vọng mọi người không quên rằng vẫn còn nhiều gia đình bị phớt lờ bởi những người này, dù cho phòng quan hệ công chúng của họ có nói gì đi nữa.” Phải mất 87 ngày các chuyên gia mới bịt được dầu tràn ra từ giếng Macondo của BP ở độ sâu 1.500 mét dưới mặt biển. Trong thời gian đó, lượng dầu tương đương 4,9 triệu thùng (780 triệu lít) dầu ra vịnh Mexico nhuộm đen bờ biển ở năm bang liên tiếp. Tổng chưởng lý Mỹ Eric Holder ngày 15/11 nói ông hy vọng vụ dàn xếp sẽ “giúp an ủi phần nào cho những người can đảm đã thiệt mạng, nhưng rốt cuộc thì chúng ta cũng không thể đưa họ trở về.” Ông cũng cảnh báo những rắc rối pháp lý với BP còn lâu mới kết thúc: “Điều tra hình sự vẫn tiếp tục.” Holder cũng nói Bộ tư pháp “không thể giải quyết” một vụ việc dân sự xác định xem BP phải trả bao nhiêu tiền phạt cho môi trường, có thể lên tới 18 tỉ USD nếu như hãng này bị định tội tắc trách. “Chúng tôi đang chờ đợi phiên tòa, dự kiến bắt đầu vào tháng 2 sang năm, trong đó chúng tôi sẽ chứng minh BP đã hết sức tắc trách trong việc gây ra vụ tràn dầu,” Holder nói trong cuộc họp báo. BP đã lên tiếng xin lỗi vì vai trò của hãng trong vụ tràn dầu, nhưng khẳng định sẽ tiếp tục kháng cáo chống lại cáo buộc tắc trách, với lập luận Transocean và Halliburton, hãng chịu trách nhiệm cho phần xi măng bị hư hại của giếng dầu, cũng phải chia sẻ trách nhiệm vụ thảm họa. Đầu năm nay, BP đã đạt được thỏa thuận dàn xếp với các ngư dân và những công ty bị ảnh hưởng bởi vụ tràn dầu với số tiền 7,8 tỷ USD, nhưng vụ này còn phải được một thẩm phán liên bang thông qua. Không phải ai cũng hài lòng với thỏa thuận công bố ngày thứ Năm, khi những người chỉ trích nói khoản tiền 4,5 tỷ USD, sẽ được chi trong sáu năm, ít hơn so với lợi nhuận chỉ riêng trong quý ba năm nay của công ty này. “Khoản phạt này chỉ là tiền lẻ với một công ty quy mô như BP,” điều tra viên cấp cao của tổ chức Greenpeace (Hòa bình xanh), Mark Floegel, nói. “Thỏa thuận này không hề khiến bất kỳ công ty dầu khí nào có động cơ thận trọng hơn khi hoạt động trong tương lai.” Tyson Slocum, giám đốc Chương trình năng lượng công dân, nói vụ dàn xếp không trừng phạt được BP hay làm gương cho các công ty dầu lớn khác. “Không gì trong vụ dàn xếp này có thể ngăn BP tiếp tục nhận các hợp đồng của chính phủ,” ông nói. “BP sẽ kiếm được nhiều hơn trong các hợp đồng hàng năm với liên bang và sẽ trả các khoản phạt này nhờ đó. Thật khó tin.”
Thu gom dầu tràn trên vịnh Mexico (Nguồn: AFP)
Nhưng Frances Beinecke, đứng đầu Hội đồng an ninh tài nguyên tự nhiên quốc gia Mỹ, nói khoản dàn xếp là “một bước quan trọng để bắt BP chịu trách nhiệm.” “Chúng tôi muốn gửi đi thông điệp cho những công ty dầu khí lớn rằng sự vô trách nhiệm không còn được chấp nhận nữa,” bà nói. “Mạng sống con người, những cộng đồng bị tàn phá và môi trường bị hủy hoại không bao giờ là cái giá phải trả để các doanh nghiệp làm ăn.”/.
Trần Trọng (Vietnam+)