Ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) chia sẻ hợp tác-bình đẳng-cùng phát triển là quan điểm của VBA nhằm khuyến khích các doanh nghiệp nước ngoài tham gia Hiệp hội.
Tại Hội thảo "Cạnh tranh lành mạnh để bảo vệ người tiêu dùng Việt" do Hiệp hội tổ chức ngày 14/5 tại Hà Nội, ông Nguyễn Văn Việt cũng cho biết VBA sẽ không ủng hộ bất cứ doanh nghiệp nào sử dụng chiêu thức cạnh tranh không lành mạnh cũng như mọi hình thức độc quyền nhằm độc chiếm thị trường mà không hướng tới sự phát triển chung cho ngành, cho đất nước và vì quyền lợi của người tiêu dùng.
Hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn tràn lan
Theo ông Nguyễn Văn Việt, thời gian qua hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ngành thường xuyên đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt trong nước cũng như từ nước ngoài. Có thể hiểu đơn giản đây là sự ganh đua giữa những chủ thể trong nền sản xuất hàng hóa nhằm giành giật thị trường, khách hàng hoặc những điều kiện thuận lợi trong sản xuất, tiêu thụ để từ đó thu lợi nhuận cao.
Bên cạnh mặt tích cực, cạnh tranh còn có những hoạt động vi phạm đạo đức, pháp luật như buôn lậu, trốn thuế, tung tin phá hoại hay những hành vi cạnh tranh làm phân hóa giàu nghèo, tổn hại đến môi trường sinh thái... Với tiêu chí hợp tác-bình đẳng-cùng phát triển, VBA đã nỗ lực tạo sự kết nối về chính sách, thị trường, khoa học công nghệ giữa các doanh nghiệp với nhau cũng như với cơ quan quản lý Nhà nước và người tiêu dùng. Bên cạnh đó, VBA còn soạn thảo và đang triển khai 2 quy chế marketting của ngành trong đó quy định rõ về việc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp.
Ông Trần Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường thuộc Bộ Công Thương cho biết nhận thức được thực trạng hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan thị trường, Cục đã có nhiều nỗ lực trong công tác đấu tranh ngăn chặn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng mang lại kết quả khả quan cũng như tác động tích cực đến thị trường. Tính đến hết quý 1 năm nay, Cục đã phát hiện và xử lý 3.115 vụ; xử lý vi phạm hành chính trên 13 tỷ đồng; trị giá hàng hóa vi phạm cũng gần 14 tỷ đồng. Tuy đạt được những kết quả khả quan nhưng nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của Chính phủ và Ban chỉ đạo 127 Trung ương.
Thực tế cho thấy những kết quả xử lý vẫn còn chưa phản ánh đúng thực tế vi phạm, công tác đấu tranh chống nạn hàng giả vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập do thủ đoạn vi phạm ngày càng tinh vi mà chế tài thì quá nhẹ, không đủ sức răn đe đối tượng. Không những thế, hiện nay có rất nhiều cơ quan thực thi có thẩm quyền xử lý hàng giả dẫn đến chức năng nhiệm vụ bị chồng chéo, cơ chế phối hợp lại chưa đồng bộ, chặt chẽ, lực lượng phân tán, hoạt động rời rạc hay chủ thể bị xâm phạm sở hữu trí tuệ lại không có tinh thần hợp tác gây khó khăn cho các lực lượng chức năng.
Bởi vậy, cuộc đấu tranh với vấn nạn hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là công việc không chỉ của riêng một lực lượng, doanh nghiệp hay cá nhân mà phải là công việc của toàn xã hội, phối hợp với các doanh nghiệp, hiệp hội, các cơ quan truyền thông nhằm tuyên truyền nâng cao ý thức của các tổ chức, cá nhân kinh doanh và người tiêu dùng.
Chia sẻ những thông tin trong việc bảo vệ thương hiệu và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dưới góc độ chống hành vi phản cạnh tranh, ông Trần Anh Sơn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Cạnh tranh thuộc Bộ Công Thương nhấn mạnh: chiến lược phản cạnh tranh bao gồm những hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh bị cấm như bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh; áp đặt giá mua, giá bán hàng hoá, dịch vụ bất hợp lý hoặc ấn định giá bán tối thiểu gây thiệt hại cho khách hàng.
Ngoài ra, còn có rất nhiều những hành vi không lành mạnh dẫn đến xâm phạm bí mật kinh doanh; ép buộc trong kinh doanh, gây rối đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đáng chú ý là Báo cáo đánh giá cạnh tranh 10 lĩnh vực thuộc nền kinh tế năm 2012 của Cục, có tới 7 lĩnh vực đang tồn tại độc quyền nhóm bao gồm bột giặt, dầu thực vật, bảo hiểm phi nhân thọ, truyền hình trả tiền... Đây là dạng độc quyền khó kiểm soát và gây nhiều tác hại cho các doanh nghiệp cùng ngành nghề yếu thế hơn.
Cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp
Để đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, ông Lương Văn Tự, nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại cho rằng: trong WTO, cạnh tranh là một trong những nguyên tắc quan trọng nên tổ chức này đã đề ra các Hiệp định chống trợ cấp, Hiệp định chống bán phá, Hiệp định tự vệ thương mại nhằm xử phạt những trường hợp vi phạm.
Hiện nay, đa số các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài làm ăn chân chính, tuân thủ pháp luật, nhưng vẫn còn không ít doanh nghiệp dùng thủ thuật chuyển giá và không thực hiện đầy đủ chính sách thuế của Nhà nước.
Do vậy, ông Tự đề xuất với các cơ quan chức năng cần nghiên cứu và sửa đổi văn bản pháp luật không đáp ứng được yêu cầu; hoàn chỉnh các hàng rào kỹ thuật phù hợp với cam kết quốc tế bảo vệ sản xuất cũng như tăng cường năng lực của các Hiệp hội ngành hàng để phát hiện và kiến nghị với các cơ quan quản lý những biện pháp phù hợp nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của mình. Đặc biệt, các doanh nghiệp cần có chiến lược phát triển thị trường, thương hiệu và đăng ký thương hiệu những nước mình sẽ xuất khẩu trước mắt và tương lai.
Về phía VBA cũng kiến nghị các bộ ngành sớm ban hành bổ sung những quy định để tăng cường quản lý, giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong việc thực thi chính sách về thuế, đầu tư, cạnh tranh và thương hiệu hàng hóa... Nên chăng cần có quy định những doanh nghiệp bị lỗ kéo dài không được mở rộng sản xuất cùng mặt hàng đó. Mặt khác, xem xét điều chỉnh những qui định về chi phí quảng cáo để đáp ứng nhu cầu thực tế và phù hợp khả năng tài chính doanh nghiệp. Tăng cường kiểm soát chế độ khuyến mại để tránh việc lách luật chống bán phá giá nhất là hình thức tặng hàng không thu tiền.
Để hạn chế được tình trạng vi phạm hàng giả, hàng kém chất lượng gây bức xúc cho người tiêu dùng, doanh nghiệp và xã hội, Cục Quản lý thị trường cũng đề nghị một số giải pháp như hoàn thiện và trình Chính phủ Chương trình Quốc gia về chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại để định hướng hoạt động cho các lực lượng thực thi giai đoạn 2013-2020.
Cùng đó, tăng cường thực thi Nghị định số 08/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả; tiếp tục rà soát, kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản vi phạm pháp luật còn chồng chéo, mâu thuẫn.
Ngoài ra, chỉ đạo các Chi cục Quản lý thị trường địa phương tăng cường công tác quản lý địa bàn, quan tâm chỉ đạo chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Thống nhất trong công tác triển khai toàn diện nhằm tạo được hiệu ứng tốt trên thị trường./.
Tại Hội thảo "Cạnh tranh lành mạnh để bảo vệ người tiêu dùng Việt" do Hiệp hội tổ chức ngày 14/5 tại Hà Nội, ông Nguyễn Văn Việt cũng cho biết VBA sẽ không ủng hộ bất cứ doanh nghiệp nào sử dụng chiêu thức cạnh tranh không lành mạnh cũng như mọi hình thức độc quyền nhằm độc chiếm thị trường mà không hướng tới sự phát triển chung cho ngành, cho đất nước và vì quyền lợi của người tiêu dùng.
Hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn tràn lan
Theo ông Nguyễn Văn Việt, thời gian qua hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ngành thường xuyên đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt trong nước cũng như từ nước ngoài. Có thể hiểu đơn giản đây là sự ganh đua giữa những chủ thể trong nền sản xuất hàng hóa nhằm giành giật thị trường, khách hàng hoặc những điều kiện thuận lợi trong sản xuất, tiêu thụ để từ đó thu lợi nhuận cao.
Bên cạnh mặt tích cực, cạnh tranh còn có những hoạt động vi phạm đạo đức, pháp luật như buôn lậu, trốn thuế, tung tin phá hoại hay những hành vi cạnh tranh làm phân hóa giàu nghèo, tổn hại đến môi trường sinh thái... Với tiêu chí hợp tác-bình đẳng-cùng phát triển, VBA đã nỗ lực tạo sự kết nối về chính sách, thị trường, khoa học công nghệ giữa các doanh nghiệp với nhau cũng như với cơ quan quản lý Nhà nước và người tiêu dùng. Bên cạnh đó, VBA còn soạn thảo và đang triển khai 2 quy chế marketting của ngành trong đó quy định rõ về việc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp.
Ông Trần Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường thuộc Bộ Công Thương cho biết nhận thức được thực trạng hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan thị trường, Cục đã có nhiều nỗ lực trong công tác đấu tranh ngăn chặn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng mang lại kết quả khả quan cũng như tác động tích cực đến thị trường. Tính đến hết quý 1 năm nay, Cục đã phát hiện và xử lý 3.115 vụ; xử lý vi phạm hành chính trên 13 tỷ đồng; trị giá hàng hóa vi phạm cũng gần 14 tỷ đồng. Tuy đạt được những kết quả khả quan nhưng nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của Chính phủ và Ban chỉ đạo 127 Trung ương.
Thực tế cho thấy những kết quả xử lý vẫn còn chưa phản ánh đúng thực tế vi phạm, công tác đấu tranh chống nạn hàng giả vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập do thủ đoạn vi phạm ngày càng tinh vi mà chế tài thì quá nhẹ, không đủ sức răn đe đối tượng. Không những thế, hiện nay có rất nhiều cơ quan thực thi có thẩm quyền xử lý hàng giả dẫn đến chức năng nhiệm vụ bị chồng chéo, cơ chế phối hợp lại chưa đồng bộ, chặt chẽ, lực lượng phân tán, hoạt động rời rạc hay chủ thể bị xâm phạm sở hữu trí tuệ lại không có tinh thần hợp tác gây khó khăn cho các lực lượng chức năng.
Bởi vậy, cuộc đấu tranh với vấn nạn hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là công việc không chỉ của riêng một lực lượng, doanh nghiệp hay cá nhân mà phải là công việc của toàn xã hội, phối hợp với các doanh nghiệp, hiệp hội, các cơ quan truyền thông nhằm tuyên truyền nâng cao ý thức của các tổ chức, cá nhân kinh doanh và người tiêu dùng.
Chia sẻ những thông tin trong việc bảo vệ thương hiệu và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dưới góc độ chống hành vi phản cạnh tranh, ông Trần Anh Sơn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Cạnh tranh thuộc Bộ Công Thương nhấn mạnh: chiến lược phản cạnh tranh bao gồm những hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh bị cấm như bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh; áp đặt giá mua, giá bán hàng hoá, dịch vụ bất hợp lý hoặc ấn định giá bán tối thiểu gây thiệt hại cho khách hàng.
Ngoài ra, còn có rất nhiều những hành vi không lành mạnh dẫn đến xâm phạm bí mật kinh doanh; ép buộc trong kinh doanh, gây rối đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đáng chú ý là Báo cáo đánh giá cạnh tranh 10 lĩnh vực thuộc nền kinh tế năm 2012 của Cục, có tới 7 lĩnh vực đang tồn tại độc quyền nhóm bao gồm bột giặt, dầu thực vật, bảo hiểm phi nhân thọ, truyền hình trả tiền... Đây là dạng độc quyền khó kiểm soát và gây nhiều tác hại cho các doanh nghiệp cùng ngành nghề yếu thế hơn.
Cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp
Để đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, ông Lương Văn Tự, nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại cho rằng: trong WTO, cạnh tranh là một trong những nguyên tắc quan trọng nên tổ chức này đã đề ra các Hiệp định chống trợ cấp, Hiệp định chống bán phá, Hiệp định tự vệ thương mại nhằm xử phạt những trường hợp vi phạm.
Hiện nay, đa số các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài làm ăn chân chính, tuân thủ pháp luật, nhưng vẫn còn không ít doanh nghiệp dùng thủ thuật chuyển giá và không thực hiện đầy đủ chính sách thuế của Nhà nước.
Do vậy, ông Tự đề xuất với các cơ quan chức năng cần nghiên cứu và sửa đổi văn bản pháp luật không đáp ứng được yêu cầu; hoàn chỉnh các hàng rào kỹ thuật phù hợp với cam kết quốc tế bảo vệ sản xuất cũng như tăng cường năng lực của các Hiệp hội ngành hàng để phát hiện và kiến nghị với các cơ quan quản lý những biện pháp phù hợp nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của mình. Đặc biệt, các doanh nghiệp cần có chiến lược phát triển thị trường, thương hiệu và đăng ký thương hiệu những nước mình sẽ xuất khẩu trước mắt và tương lai.
Về phía VBA cũng kiến nghị các bộ ngành sớm ban hành bổ sung những quy định để tăng cường quản lý, giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong việc thực thi chính sách về thuế, đầu tư, cạnh tranh và thương hiệu hàng hóa... Nên chăng cần có quy định những doanh nghiệp bị lỗ kéo dài không được mở rộng sản xuất cùng mặt hàng đó. Mặt khác, xem xét điều chỉnh những qui định về chi phí quảng cáo để đáp ứng nhu cầu thực tế và phù hợp khả năng tài chính doanh nghiệp. Tăng cường kiểm soát chế độ khuyến mại để tránh việc lách luật chống bán phá giá nhất là hình thức tặng hàng không thu tiền.
Để hạn chế được tình trạng vi phạm hàng giả, hàng kém chất lượng gây bức xúc cho người tiêu dùng, doanh nghiệp và xã hội, Cục Quản lý thị trường cũng đề nghị một số giải pháp như hoàn thiện và trình Chính phủ Chương trình Quốc gia về chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại để định hướng hoạt động cho các lực lượng thực thi giai đoạn 2013-2020.
Cùng đó, tăng cường thực thi Nghị định số 08/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả; tiếp tục rà soát, kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản vi phạm pháp luật còn chồng chéo, mâu thuẫn.
Ngoài ra, chỉ đạo các Chi cục Quản lý thị trường địa phương tăng cường công tác quản lý địa bàn, quan tâm chỉ đạo chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Thống nhất trong công tác triển khai toàn diện nhằm tạo được hiệu ứng tốt trên thị trường./.
Uyên Hương (TTXVN)