Hội nghị lần thứ 3 của Hội đồng Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) diễn ra ngày 7/4 tại Hà Nội đã thông qua dự thảo Tuyên bố về Hồi phục và Phát triển bền vững do Việt Nam khởi xướng để trình lên Hội nghị cấp cao ASEAN 16.
Tuyên bố tái khẳng định quyết tâm của ASEAN khắc phục tác động của khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu, tiếp tục duy trì đà tăng trưởng kinh tế của ASEAN.
Phát biểu tại Hội nghị, ông Vũ Huy Hoàng, Bộ trưởng Bộ Công thương, Chủ tịch AEC nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy liên kết, hợp tác phát triển trong cộng đồng ASEAN trên các lĩnh vực về kinh tế và khẳng định năm 2010 được coi là năm bản lề đề tiếp tục thực hiện tự do hóa thương mại.
Hội nghị AEC 3 nhằm rà soát, đánh giá việc thực hiện Kế hoạch Tổng thể về Xây dựng cộng đồng Kinh tế ASEAN dựa trên bốn trụ cột xây dựng một thị trường và cơ sở sản xuất đồng nhất; một khu vực kinh tế có tính cạnh tranh cao; có trình độ phát triển đồng đều và hội nhập hoàn toàn với nền kinh tế thế giới vào năm 2015.
“Cuộc họp đã bàn rất nhiều vấn đề cơ bản và đề cập việc làm thế nào để thực thi có hiệu quả các cam kết như cơ chế hải quan một cửa, số lượng các phương tiện giao thông được phép quá cảnh, tiền trình thông quan hàng hóa,” Bộ trưởng Thương mại Indonesia Mari Elka Pangestu cho biết.
Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Việt Nam Nguyễn Cẩm Tú, Trưởng đoàn Cộng đồng Kinh tế ASEAN của Việt Nam, qua việc rà soát Kế hoạch tổng thể Xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEN (AEC Blueprint) vào năm 2007 cho thấy ASEAN đã đạt được những tiến bộ đáng kể về thực hiện AEC.
Cụ thể bắt đầu từ 1/1/2010, các nước ASEAN-6 đã hoàn thành mục tiêu xóa bỏ thuế quan đối với 99,65% số dòng thuế; ASEAN 4 (gồm Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam) đã đưa 98,86% số dòng thuế tham gia Chương trình Ưu đãi Thuế quan có Hiệu lực chung để xây dựng Khu vực Thương mại Tự do ASEAN (CEPT-AFTA) về mức 0-5%.
“Đây là một kết quả nổi bật, một cột mốc quan trọng của ASEAN,” ông Tú khẳng định.
Ngày 1/1/2010 cũng là thời điểm hoàn thành thực hiện Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN-Trung Quốc, ASEAN-Hàn Quốc và là ngày các Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN-Australia-New Zealand và Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN-Ấn Độ có hiệu lực.
Trong lĩnh vực thương mại dịch vụ, 9/10 nước thành viên ASEAN (trừ Philippines) đã hoàn thành gói 7 về cam kết dịch vụ theo Hiệp định khung về Thương mại Dịch vụ ASEAN (AFAS), bao trùm hơn 65 phân ngành dịch vụ.
Trong quan hệ hợp tác về đầu tư, ASEAN tiếp tục duy trì được mức tăng FDI nội khối ổn định. Năm 2008, FDI nội khối đạt 10,8 tỉ USD, chiếm 18,2% tổng mức FDI (59,7 tỉ USD).
Trong lĩnh vực tài chính, việc nới rộng biên độ hoán đổi lên 120 tỷ USD theo Sáng kiến Đa phương hóa Chiang Mai đã được thực hiện vào 24/3 vừa qua. Việc thiết lập Quỹ bảo lãnh Tín dụng và Đầu tư (CGIF) sẽ sớm được đưa vào thực hiện, giúp tăng cường tính thanh khoản của đồng tiền nội tệ và phát triển thị trường trái phiếu khu vực.
Trong hợp tác về du lịch, ASEAN đã thiết lập Thỏa thuận công nhận lẫn nhau nhằm tạo thuận lợi cho việc di chuyển của hướng dẫn viên du lịch trong khu vực. Bộ tiêu chuẩn chung về năng lực của nhân viên ngành du lịch đã được thiết lập.
Trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, ASEAN đã thiết lập Khuôn khổ hợp tác thống nhất về an ninh lương thực, và xây dựng Chương trình Hành động Chiến lược trung hạn về An toàn thực phẩm ASEAN.
Trong lĩnh vực năng lượng, Hiệp định An ninh Dầu khí ASEAN đã được thông qua nhằm giảm thiểu rủi ro và ứng phó hiệu quả trong những trường hợp khẩn cấp về năng lượng.
Trong lĩnh vực giao thông vận tải, Hiệp định Đa phương ASEAN về Dịch vụ Hàng không và Hiệp định Đa phương ASEAN về tự do hóa hoàn toàn Dịch vụ Vận tải Hàng không đã được ký kết, góp phần tạo ra một thị trường hàng không thống nhất trong ASEAN. Hiệp định khung ASEAN về tạo thuận lợi cho vận tải liên quốc gia sẽ tạo thuận lợi hơn nữa cho môi trường vận tải và logistics.
Tuy nhiên, theo ông Tú, mặc dù đã đạt được rất nhiều thành tựu, song ASEAN vẫn cần phải khắc phục việc một số nước còn chậm phê chuẩn các hiệp định, cam kết đã ký và chuyển các cam kết khu vực thành nội luật để đưa vào thực hiện.
Để giải quyết vấn đề này, Hội đồng AEC đề nghị lãnh đạo cấp cao ASEAN chỉ đạo các nước thành viên phê chuẩn, đưa vào thực hiện đúng thời hạn và thực hiện đúng những cam kết đã ký; tăng cường cơ chế giám sát thực hiện các biện pháp đã được thống nhất và quy định trong AEC Blueprint.
Ông Tú cũng cho biết những lĩnh vực trọng tâm trong năm 2010 của Hội đồng AEC gồm thực hiện Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN (ATIGA); Hiệp định Đầu tư toàn diện ASEAN (ACIA); Sáng kiến Đa phương hóa Chiang Mai trong lĩnh vực hợp tác tài chính; cơ chế Bảo lãnh tín dụng và đầu tư theo Sáng kiến Phát triển thị trường trái phiếu châu Á.
Cùng với đó, Hội đồng AEC cũng tập trung hoàn thành gói cam kết thứ 8 thuộc Hiệp định Khung về Thương mại dịch vụ ASEAN; triển khai chương trình xây dựng năng lực trong lĩnh vực thương mại dịch vụ; thúc đẩy thực hiện chính sách cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng; hợp tác về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ; phát triển cơ sở hạ tầng; phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ; thu hẹp khoảng cách phát triển và thúc đẩy hợp tác với các đối tác đối thoại./.
Tuyên bố tái khẳng định quyết tâm của ASEAN khắc phục tác động của khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu, tiếp tục duy trì đà tăng trưởng kinh tế của ASEAN.
Phát biểu tại Hội nghị, ông Vũ Huy Hoàng, Bộ trưởng Bộ Công thương, Chủ tịch AEC nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy liên kết, hợp tác phát triển trong cộng đồng ASEAN trên các lĩnh vực về kinh tế và khẳng định năm 2010 được coi là năm bản lề đề tiếp tục thực hiện tự do hóa thương mại.
Hội nghị AEC 3 nhằm rà soát, đánh giá việc thực hiện Kế hoạch Tổng thể về Xây dựng cộng đồng Kinh tế ASEAN dựa trên bốn trụ cột xây dựng một thị trường và cơ sở sản xuất đồng nhất; một khu vực kinh tế có tính cạnh tranh cao; có trình độ phát triển đồng đều và hội nhập hoàn toàn với nền kinh tế thế giới vào năm 2015.
“Cuộc họp đã bàn rất nhiều vấn đề cơ bản và đề cập việc làm thế nào để thực thi có hiệu quả các cam kết như cơ chế hải quan một cửa, số lượng các phương tiện giao thông được phép quá cảnh, tiền trình thông quan hàng hóa,” Bộ trưởng Thương mại Indonesia Mari Elka Pangestu cho biết.
Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Việt Nam Nguyễn Cẩm Tú, Trưởng đoàn Cộng đồng Kinh tế ASEAN của Việt Nam, qua việc rà soát Kế hoạch tổng thể Xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEN (AEC Blueprint) vào năm 2007 cho thấy ASEAN đã đạt được những tiến bộ đáng kể về thực hiện AEC.
Cụ thể bắt đầu từ 1/1/2010, các nước ASEAN-6 đã hoàn thành mục tiêu xóa bỏ thuế quan đối với 99,65% số dòng thuế; ASEAN 4 (gồm Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam) đã đưa 98,86% số dòng thuế tham gia Chương trình Ưu đãi Thuế quan có Hiệu lực chung để xây dựng Khu vực Thương mại Tự do ASEAN (CEPT-AFTA) về mức 0-5%.
“Đây là một kết quả nổi bật, một cột mốc quan trọng của ASEAN,” ông Tú khẳng định.
Ngày 1/1/2010 cũng là thời điểm hoàn thành thực hiện Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN-Trung Quốc, ASEAN-Hàn Quốc và là ngày các Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN-Australia-New Zealand và Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN-Ấn Độ có hiệu lực.
Trong lĩnh vực thương mại dịch vụ, 9/10 nước thành viên ASEAN (trừ Philippines) đã hoàn thành gói 7 về cam kết dịch vụ theo Hiệp định khung về Thương mại Dịch vụ ASEAN (AFAS), bao trùm hơn 65 phân ngành dịch vụ.
Trong quan hệ hợp tác về đầu tư, ASEAN tiếp tục duy trì được mức tăng FDI nội khối ổn định. Năm 2008, FDI nội khối đạt 10,8 tỉ USD, chiếm 18,2% tổng mức FDI (59,7 tỉ USD).
Trong lĩnh vực tài chính, việc nới rộng biên độ hoán đổi lên 120 tỷ USD theo Sáng kiến Đa phương hóa Chiang Mai đã được thực hiện vào 24/3 vừa qua. Việc thiết lập Quỹ bảo lãnh Tín dụng và Đầu tư (CGIF) sẽ sớm được đưa vào thực hiện, giúp tăng cường tính thanh khoản của đồng tiền nội tệ và phát triển thị trường trái phiếu khu vực.
Trong hợp tác về du lịch, ASEAN đã thiết lập Thỏa thuận công nhận lẫn nhau nhằm tạo thuận lợi cho việc di chuyển của hướng dẫn viên du lịch trong khu vực. Bộ tiêu chuẩn chung về năng lực của nhân viên ngành du lịch đã được thiết lập.
Trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, ASEAN đã thiết lập Khuôn khổ hợp tác thống nhất về an ninh lương thực, và xây dựng Chương trình Hành động Chiến lược trung hạn về An toàn thực phẩm ASEAN.
Trong lĩnh vực năng lượng, Hiệp định An ninh Dầu khí ASEAN đã được thông qua nhằm giảm thiểu rủi ro và ứng phó hiệu quả trong những trường hợp khẩn cấp về năng lượng.
Trong lĩnh vực giao thông vận tải, Hiệp định Đa phương ASEAN về Dịch vụ Hàng không và Hiệp định Đa phương ASEAN về tự do hóa hoàn toàn Dịch vụ Vận tải Hàng không đã được ký kết, góp phần tạo ra một thị trường hàng không thống nhất trong ASEAN. Hiệp định khung ASEAN về tạo thuận lợi cho vận tải liên quốc gia sẽ tạo thuận lợi hơn nữa cho môi trường vận tải và logistics.
Tuy nhiên, theo ông Tú, mặc dù đã đạt được rất nhiều thành tựu, song ASEAN vẫn cần phải khắc phục việc một số nước còn chậm phê chuẩn các hiệp định, cam kết đã ký và chuyển các cam kết khu vực thành nội luật để đưa vào thực hiện.
Để giải quyết vấn đề này, Hội đồng AEC đề nghị lãnh đạo cấp cao ASEAN chỉ đạo các nước thành viên phê chuẩn, đưa vào thực hiện đúng thời hạn và thực hiện đúng những cam kết đã ký; tăng cường cơ chế giám sát thực hiện các biện pháp đã được thống nhất và quy định trong AEC Blueprint.
Ông Tú cũng cho biết những lĩnh vực trọng tâm trong năm 2010 của Hội đồng AEC gồm thực hiện Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN (ATIGA); Hiệp định Đầu tư toàn diện ASEAN (ACIA); Sáng kiến Đa phương hóa Chiang Mai trong lĩnh vực hợp tác tài chính; cơ chế Bảo lãnh tín dụng và đầu tư theo Sáng kiến Phát triển thị trường trái phiếu châu Á.
Cùng với đó, Hội đồng AEC cũng tập trung hoàn thành gói cam kết thứ 8 thuộc Hiệp định Khung về Thương mại dịch vụ ASEAN; triển khai chương trình xây dựng năng lực trong lĩnh vực thương mại dịch vụ; thúc đẩy thực hiện chính sách cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng; hợp tác về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ; phát triển cơ sở hạ tầng; phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ; thu hẹp khoảng cách phát triển và thúc đẩy hợp tác với các đối tác đối thoại./.
Hạnh-Chi (Vietnam+)