Al-Qaeda tăng cường ảnh hưởng ở nam Sahara

Vụ đánh bom một văn phòng của LHQ ở Nigeria đã làm gia tăng lo ngại rằng ảnh hưởng của al-Qaeda ở khu vực Sahara ngày một tăng.
Vụ đánh bom một văn phòng của Liên hợp quốc ở Nigeria đã làm gia tăng những lo ngại rằng ảnh hưởng của al-Qaeda đối với các nhóm vũ trang ở khu vực tiểu sa mạc Sahara (châu Phi) ngày một tăng, mặc dù mức độ can dự của tổ chức này hiện chưa rõ ràng.

Các chuyên gia cho biết ngày càng có nhiều người Nigeria tham gia huấn luyện cùng với các chiến binh có quan hệ với al-Qaeda tại sa mạc này, có khả năng họ tuyển mộ thêm người châu Phi da đen vào hàng ngũ và mở rộng ảnh hưởng của al-Qaeda trong khu vực.

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy al-Qaeda đang mở rộng phạm vi hoạt động xuống phía Nam, có thể bằng cách trao đổi huấn luyện, chiến thuật và vũ khí với các nhóm vũ trang khác, sau khi tổ chức này thất bại trong việc tấn công châu Âu và vấp phải sự phản kháng mạnh mẽ tại Algeria.

Mỹ, Liên hợp quốc và Liên minh châu Âu cũng đã bày tỏ lo ngại về khả năng các tay súng al-Qaeda ở Sahara đang nắm trong tay các vũ khí được cướp từ các kho vũ khí của nhà cựu lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi.

Tổ chức Hồi giáo Boko Haram của Nigeria và cánh al-Qaeda Bắc Phi (AQIM) dường như "đồng sàng dị mộng" do những căng thẳng truyền thống giữa những người châu Phi da đen và người châu Phi gốc Arập.

Một quan chức ngoại giao theo dõi sát sao các vấn đề an ninh, đề nghị giấu tên, nói: "Tuy nhiên, những liên kết giữa Boko Haram và AQIM vẫn hiện hữu và có thể ngày càng mạnh hơn. Chúng tôi không rõ mức độ hợp tác của hai tổ chức này."

Tuần trước, chính quyền Nigeria cho biết họ nghi ngờ một thành viên của Boko Haram (có quan hệ với al- Qaeda) liên quan đến vụ đánh bom đã khiến 23 người bị thiệt mạng. Tên này mới trở về từ Somalia.

Vụ đánh bom văn phòng Liên hợp quốc rõ ràng là bước leo thang về mục tiêu và cách thức khủng bố. Đây cũng là hình ảnh phản chiếu vụ đánh bom trụ sở Liên hợp quốc ở Iraq do al-Qaeda tiến hành năm 2003 và một vụ khác ở Algeria năm 2007.

Theo nhà nghiên cứu về Sahara, ông Jeremy Keenan, khoảng 40 người Nigeria đã được đào tạo cùng với AQIM ở Sahara.

Dẫn các nguồn tin tình báo châu Phi, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế cho biết có bằng chứng chứng tỏ một số thành viên của Boko Haram đã được huấn luyện cùng với AQIM ở Niger.

Lực lượng al-Qaeda ở Sahara đã mở rộng hoạt động tới vùng Sahel trong những năm gần đây sau khi bị quân đội Algeria đẩy xuống các khu vực sa mạc rộng lớn và hỗn loạn ở Mali, Niger và Mauritania.

Mặc dù các vụ bắt cóc tống tiền và buôn lậu xuyên Sahara, hiện còn vận chuyển cả cocain, mang lại những khoản tiền lớn cho AQIM, song nhóm này vẫn phải chật vật để tiến hành một vụ tấn công ngoạn mục tại khu vực này. Những lời thề tấn công châu Âu cũng đã không trở thành hiện thực.

Việc chính phủ Mali và Mauritania tăng cường hợp tác đã dẫn đến các cuộc tấn công nhằm vào các trại huấn luyện của AQIM. Quan chức ngoại giao trên nói: "Quan hệ với nhóm Boko Haram mang lại cho AQIM nhiều cơ hội hơn, Nigeria có nhiều mục tiêu hấp dẫn hơn."

Số thành viên của AQIM hiện vẫn tương đối ít - có thể chỉ là vài trăm, hoặc khá hơn là vài nghìn. Tuy nhiên, các nhà phân tích nhấn mạnh rằng bản chất các cuộc tấn công của nhóm này, đó là kết hợp giữa một nhóm người, có thể gây ra những hậu quả tai hại.

Chuyên gia Andrew Lebovich viết trên blog al-Wasat hồi tháng trước rằng "tính phức tạp và mức độ hợp tác tùy thuộc vào một số thành viên, những người được huấn luyện và sau đó trở về để chế tạo chất nổ và có thể là truyền bá kiến thức của mình"./.

(TTXVN/Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục